KOOPERATİFLER TACİR SAYILIR

1 Nisan 2022 tarihli 31796 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu 2020/2E. – 2021/3K. Sayılı Kararı ile Kooperatifler/Yapı Kooperatiflerinin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında tacir sayılacağına hükmedildi.

• Kararda özetle, 1163 sayılı Kanun ile 6102 sayılı TTK’de yer alan yasal düzenlemeler ile anılan düzenlemelere ilişkin kanun koyucunun iradesini ortaya koyan gerçekler nazara alındığında; kooperatiflerin nitelikleri itibariyle ticaret şirketi ve bir ticari işletmenin işletilmesi kriterinden bağımsız olarak tacir oldukları açıktır. Bu açık kanun hükümleri karşısında ticaret siciline tescili zorunlu olan, ancak bu şekilde tüzel kişilik kazanabilen, ticari defterler tutan, ortaklarının sermaye koyma borcu bulunan, şirketler ile birlikte düzenleme yapılıp birleşme, bölünme ve tür değiştirme şartları düzenlenen ve iflasa tabi olan kooperatiflerin ticaret şirketi ve tacir sayılmaları gerekmektedir. Önemle belirtilmesi gerekir ki; tek amacı kar elde etmek olmamakla birlikte kooperatifler, ortaklarının ekonomik menfaatlerini geliştirmeyi amaçlayan ticari birer ortaklıktırlar. Zira kar elde edilip bunun ortaklar arasında paylaşılıp paylaşılmadığı, diğer bir değişle ne şekilde tasarruf edildiği kooperatifin amacının ekonomik olduğu gerçeğini değiştirmemektedir. Kooperatif şirketinin 6102 sayılı TTK’nin 124. Maddesinde ne şahıs ne de sermaye şirketleri arasında gösterilmemiş olması, kanunun açık lafzı karşısında kooperatiflerin ticaret şirketi sayılmasına engel değildir, denerek kooperatiflerin tacir sayılmayacağı yönündeki yorumun kanuna aykırı (contra legem) bir yorum faaliyeti olduğuna hükmedildi.

• Sonuç olarak; kooperatiflerin/ yapı kooperatiflerinin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında tacir/ticaret şirketi sayılacaklarına dair 12/11/2021 tarihinde yapılan ilk oturumda üçte ikiyi aşan oy çokluğu ile karar verildi.

• Kararın karşı oyunda ise; ticaret şirketlerinin temel amacının kar etmek olduğu, oysa kooperatif ortaklarının temel amacının kar etmek olmadığı gibi, Anayasa’da ve özel yasada bu amaçtan hiç bahsedilmediği, tali amacı olarak bile ifadeye konulmadığı sebepleriyle kooperatiflerin tacir olamayacağı denildi.